Waarom erehagen kunnen en nodig zijn

Dinsdag 5 mei 2020, 12:22 uur

Gaat in het Coronatijdperk het werk van ritueelbegeleiders door? Jazeker! Bij de afscheidsbijeenkomst wordt op inhoud niet beknibbeld, al doen we dat wel met de aantallen die er live bij mogen zijn. Maar woorden van waardering en liefde, gebaren vol betekenis zijn niet anders met minder mensen in de zaal. Even belangrijk, even waardevol. Lees hier het blog van onze voorzitter Ger Thonen.

De piketpaaltjes staan nu wel ergens anders, dat klopt. We blijven binnen de RIVM-grenzen – ik moet eigenlijk zeggen: we blijven buiten de grenzen, die van anderhalve meter – en we beperken de groepsgrootte die in een en dezelfde ruimte is.

Maar buiten kan er al wat meer, met die anderhalve meter. Bijvoorbeeld vorige week. Een erehaag van leden van de voetbalclub waar de overleden heer ruim een halve eeuw veel van zijn tijd, aandacht en energie aan besteed had. Eerst liepen de uitvaartleider en ik een stukje voor de rouwauto uit en toen die de bocht nam en tussen de voetbalmannen en -vrouwen en -meisjes en -jongens door reed, begon het applaus. Het hield aan, langdurig en welgemeend, er stonden tranen in mijn ogen.

Het landelijk Veiligheidsberaad heeft gemeend dit wél te moeten verbieden. Niks intelligente lockdown, gewoon: verbieden! Ik snap de redenering helemaal niet. Tenzij het angst is, maar sinds wanneer is dat een goede raadgever?

De grens van 30 bij een uitvaart is gekozen om de anderhalve meter uitvoerbaar te maken in de ruimten waar een afscheidsdienst normaliter wordt gehouden. Het is dus eigenlijk een grens voor de dienst binnen, niet voor de hele uitvaart. Dat is slordig taalgebruik van de wetgevers, met alle verwarring en ellende van dien.

Buiten zou je met meer dan 30 mensen die onderlinge afstand kunnen handhaven, dus daar is het al de vraag naar de zinnigheid van die 30-grens bovenop de anderhalvemeter-grens.

Het Veiligheidsberaad weet blijkbaar helemaal niet waar het over spreekt en besluit, als die zegt dat de erehaag alleen mag met de mensen die er al waren. Immers: een erehaag wordt nooit gevormd door de mensen die al binnen zaten. Het zijn juist mensen buiten die kring. Dat was vroeger al zo, dat is in het Coronatijdperk niks nieuws. Feitelijk wordt hiermee elke erehaag dus verboden. Het Veiligheidsberaad heeft duidelijk geen notie van de emotionele en psychische schade die ze aanricht met zo’n verbod.

Even terug naar de erehaag van vorige week. Ik zag de mensen niet arriveren – ze stonden er al toen wij naar buiten kwamen – maar ik zag ze staan en ik zag ze weggaan. Ze hielden daarbij rekening met elkaar. Ik zag geen reden dit te verbieden. Mensen kunnen hun verantwoordelijkheid blijkbaar wél aan. De supermarkt en de bouwmarkt zijn gevaarlijker, daar houdt niet iedereen rekening met elkaar.

Dat dit eerbetoon aan een overledene, dat deze uiting van verdriet en rouw en waardering niet gewenst is, die afweging moet over gedaan worden. De erehaag is géén gevaar voor de gezondheid van volk en individu. Zeker niet als de uitvaartbranche haar verantwoordelijkheid neemt, het beschouwt als een integraal onderdeel van de uitvaart en het dus (mede) organiseert.

Wij ritueelbegeleiders gaan wel in gesprek met de voetbalclub en de dorpelingen: want mensen die een overledene een laatste haag, een laatste applaus geven, dat is goed volk!

Ger Thonen – ritueelbegeleider en voorzitter van de LBvR