Met oog voor het kleine maken wij ons vak groter

Als wij op veel meer plekken in Nederland datgene mogen doen waar we goed in zijn -een persoonlijk verhaal vertellen dat raakt-, als wij dat onze opdrachtgevers kunnen laten zien en als zij dat ons in durven te waarderen, dan zullen we niet alleen onder de rivieren veel werk hebben maar in heel Nederland want ik weet zeker dat als wij oog houden voor het kleine, wij van ons vak iets groots kunnen maken.

Het is de laatste zin van het filmpje mooie aanleiding om het de eerste zin te laten zijn van mijn laatste column. Nog even en ik mag het stokje doorgeven aan de volgende Ritueelbegeleider van het jaar. Terugkijkend op afgelopen jaar kan ik geen column schrijven zonder Corona te noemen. Er is echter al zoveel over geschreven door collega’s dat ik, om te vermijden dat ik in clichés zal vervallen, het gewoon over die laatste zin ga hebben en dan met name over de onderstreepte woorden.
Soms benadert een familie mij rechtstreeks voor een uitvaart, meestal niet. Meestal is mijn opdrachtgever de uitvaartonderneming. Regelmatig spreek ik met collega’s over de afhankelijkheid en kwetsbaarheid die dat met zich meebrengt. Hier wil ik vertellen over wat het nog meer met zich meebrengt:
Klaas was een man van 69 jaar met het verstandelijk vermogen van een tienjarige. Hij had geen familie, wel een vriend met wie hij samenwoonde die ook geestelijk beperkt was: Freek. De bewindvoerder was de opdrachtgever en de mensen op zijn uitvaart waren zijn begeleiders, zijn collega’s van de sociale werkplaats, zijn kapper en zijn buurvrouw; 20 man in een kleine aula. De bewindvoerder wilde een uitvaart zoals hij die zo vaak had geregeld: wat muziek, een kopje koffie en klaar.

Hans, de uitvaartverzorger, gaf niet meteen gehoor aan de wensen van de opdrachtgever. Hij heeft zijn best gedaan om er iets veel mooiers van te maken. Hans had zich er als het ware ‘makkelijk’ af van kunnen maken en dan was de opdrachtgever nog steeds tevreden geweest. Dat is namelijk hetgeen wat vaak genoemd wordt als doel: een tevreden familie. Hans had een open-mind, lef, hij durfde het aan om een ritueelbegeleider aan te bieden zonder vooraf in te vullen dat dat vast te duur zou zijn. De bewindvoerder vond het een prima idee.
Ik mocht bij de nabestaanden van Klaas op bezoek. Ze hadden bedacht om wat Andre Rieu te draaien en een schlager uit zijn eigen collectie. Klaas hield namelijk niet zo van muziek, hij keek veel liever DVD’s. Zijn kast met DVD’s noemde hij zijn schatkist. Hoe leuk zou het zijn als we bij zijn afscheid geen muziek zouden draaien maar stukjes van zijn favoriete films konden laten zien? De nabestaanden wisten niet dat zoiets mogelijk was, ik wist het eerlijk gezegd ook niet zeker. Maar na een telefoontje met het crematorium zeiden ze dat ze hun best zouden doen. En dat hebben ze gedaan, meerdere medewerkers hebben echt een extra stap voor Klaas gezet.
Op de dag van de uitvaart voelde Freek zich zo op zijn gemak dat hij tijdens de ceremonie al stotterend regelmatig enthousiast reageerde. We zijn begonnen met the Sound of Music, tussendoor Fantasia en Skyfall en als laatste the Cirlcle of Life van de Lion King. Met z’n allen hebben we Klaas een uitvaart gegeven die niet alleen bij hem paste maar waarin we hem en Freek ook echt alle aandacht hebben kunnen geven.

Gemma van Baasbank
www.altijdceremonies.nl